Wystawa i prelekcja IPN w Olsztynie na temat 100. Rocznicy Powstania Policji Państwowej - Aktualności - Policja Warmińsko-Mazurska

Wczoraj (15 lipca 2019 roku) o godz. 13:00 w sali wykładowej budynku Oddziału Prewencji Policji w Olsztynie przy ul. Pstrowskiego 3, odbyła się wystawa połączona z prelekcją, zorganizowaną przez Delegaturę Instytutu Pamięci Narodowej w Olsztynie. Wystawa i prelekcja dotyczyła Policji Państwowej w dwudziestoleciu międzywojennym. Na początku głos zabrał w imieniu Komendanta Wojewódzkiego Policji w Olsztynie insp. Tomasza Klimka, zastępca mł. insp. Edward Szydłowski, który przywitał gości tj. Naczelnika Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Olsztynie prof. Karola Sacewicza, inspektora Krzysztofa Kierskiego oraz inspektora Sebastiana Nowakowskiego, pracowników IPN w Olsztynie. Komendant Szydłowski podkreślił, że jest zaszczycony tym, iż przedstawiciele IPN przekażą informację na temat tworzenia się Policji Państwowej w 100 rocznicę jej powstania. Nawiązał również do wartości jakie towarzyszą naszej formacji, a więc etosowi służby.

Następnie głos zabrał profesor Karol Sacewicz, który zapowiedział wystąpienie inspektora Krzysztofa Kierskiego, odniósł się również do etosu panującego w Policji oraz płci pięknej, która również tworzyła struktury Policji Państwowej w dwudziestoleciu międzywojennym i odgrywała w niej znaczącą rolę.

Inspektor Krzysztof Kierski na początku swojego wystąpienia wyjaśnił termin Policja, który najprawdopodobniej wywodzi się od greckiego słowa politeia, oznaczającego zarząd nad miastem – państwem. Następnie wyjaśnił, że termin ten był różnie rozumiany w późniejszych okresach dziejowych. Tak naprawdę nowe warunki do tworzenia przyszłej Policji Państwowej umożliwiło odzyskanie przez Polskę niepodległości w listopadzie 1918 roku. Finalnie, 24 lipca 1919 roku Sejm uchwalił ustawę o Policji Państwowej, zmieniając nazwę z dotychczas obowiązującej w projekcie Straży Bezpieczeństwa. Nowa formacja jako organ wykonawczy władz państwowych i samorządowych miała za zadanie ochronę bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego. W myśl ustawy Policja Państwowa była wyszkolona i zorganizowana na wzór wojskowy. Władzę naczelną pełnił komendant główny podlegający ministrowi spraw wewnętrznych. Na szczeblu województwa funkcjonowały komendy okręgowe (dzisiejsze wojewódzkie), a na terenie powiatu, komendy powiatowe.

Ubiegający się do służby w policji muszą być w wieku 23 – 45 lat, posiadać obywatelstwo polskie, charakteryzować się dobrą sprawnością fizyczną, znajomością języka polskiego oraz umiejętnością poprawnego pisania i czytania.

20 sierpnia 1919 roku istniało 6 komend okręgowych: miasta Warszawy, województwa białostockiego, kieleckiego, lubelskiego, łódzkiego i warszawskiego. W latach 1919 – 1939, struktury i organizacja Policji Państwowej ulegały ciągłym zmianom, które miały poprawić jej funkcjonowanie. Przełomem było podpisanie 8 marca 1928 roku przez Prezydenta RP rozporządzenia o Policji Państwowej, która miała być „jednolitym, zorganizowanym na wzór wojskowy korpusem przeznaczonym do utrzymania bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego”. W całym okresie istnienia Policji Państwowej, funkcję jej centralnego organu pełniła Komenda Główna na czele z komendantem głównym. Początkowo Policja Państwowa liczyła 15 tysięcy osób, osiągając swój szczyt w 1924 r., kiedy to służbę pełniło blisko 50 tysięcy policjantów. Pierwszą rekrutację kobiet do nowo powstałej Policji Kobiecej, na czele ze Stanisławą Filipiną Paleolog, przeprowadzono w 1925 roku. Celem nadrzędnym damskiej części tej formacji miało być zwalczanie prostytucji oraz handlu kobietami i dziećmi. Policja Państwowa posiadała swoje umundurowanie w kolorze ciemno – granatowym. Wybuch II wojny światowej sprawił, że służba funkcjonariuszy Policji Państwowej została przerwana. Wielu policjantów trwając do końca w komendach i komisariatach, stawiała opór najeźdźcy, zostało aresztowanych lub straconych w miejscach zbiorowej egzekucji.

Wykład, a następnie wystawa przedstawiona przez pracowników Delegatury IPN w Olsztynie, spotkała się z gromkimi brawami policjantów oraz pracowników cywilnych, którzy uczestniczyli w tym spotkaniu.

Tekst przysięgi nowych funkcjonariuszy Policji Państwowej:

Przysięgam Panu Bogu wszechmogącemu na powierzonym mi stanowisku pożytek Państwa Polskiego oraz dobro publicznie mieć zawsze przed oczyma, władzy zwierzchniej Państwa Polskiego wierności dochować; wszystkich obywateli kraju w równym mając zachowaniu, przepisów prawa strzec pilnie, obowiązki swoje spełniać gorliwie i sumiennie, rozkazy wykonywać dokładnie, tajemnicy urzędowej dochować. Tak mi Panie dopomóż.

W komunikacie wykorzystano tekst publikacji autorstwa Krzysztofa Andrzeja Kierskiego pn.

Policja Państwowa 1919 – 1939

100. Rocznica Powołania Policji Państwowej

Opracował: kom. Krzysztof Wasyńczuk