Leczenie osób uzależnionych
Leczenie odwykowe osób uzależnionych od alkoholu jest dobrowolne, za wyjątkiem sytuacji sądowego zobowiązania do leczenia.
Podstawę prawną zobowiązania do leczenia stanowią artykuły od 24 do 36 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Zgodnie z treścią wymienionych artykułów przymusowemu leczeniu poddane mogą być osoby, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują:
- rozkład życia rodzinnego,
- demoralizują małoletnich,
- uchylają się od pracy,
- systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, a dodatkowo nie wykazują woli dobrowolnego poddania się leczeniu odwykowemu.
O obowiązku przymusowego leczenia musi bezwzględnie orzec sąd, który bada przede wszystkim, czy osoba, która ma być poddana przymusowemu leczeniu odwykowemu, faktycznie nadużywa alkoholu oraz czy nadużywanie alkoholu jest powodem opisanych wyżej negatywnych zjawisk, które muszą wystąpić, aby sąd mógł orzec o obowiązku poddania się osoby uzależnionej od alkoholu leczeniu odwykowemu.
Zobowiązanie nie ma charakteru przymusu prawnego. Przymus stosowany jest na etapie doprowadzania osoby uzależnionej od alkoholu na badanie przez biegłego, na rozprawę w sądzie i do zakładu leczniczego na podjęcie kuracji, jeśli odmawia ona współpracy. Nie ma jednak możliwości prawnych ani organizacyjnych zatrzymania pacjenta w zakładzie lecznictwa odwykowej wbrew jego woli.
Wniosek o leczenie odwykowe może złożyć dowolna osoba (sąsiad, daleki krewny, członek rodziny itp.) lub instytucja (zakład pracy, pomoc społeczna, Policja, Prokuratura), która wie o danej osobie, że nadużywa alkoholu i powoduje rozkład życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylającej się od pracy albo systematycznie zakłócającej spokój lub porządek publiczny. Wniosek należy złożyć miejskiej/gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, właściwej ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu osoby, której wniosek dotyczy.
Do sądu z wnioskiem o orzeczenie wobec osoby nadużywającej alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu może wystąpić:
a) gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych,
b) prokurator.
Więcej informacji na temat leczenia uzależnienia od alkoholu można uzyskać na stronach internetowych, podległej Ministerstwu Zdrowia, Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakładce „Leczenie odwykowe” (www.parpa.pl).