Podsumowanie weekendu na drogach Warmii i Mazur - Aktualności - Policja Warmińsko-Mazurska

Elbląg

Łącznie skontrolowano 198 pojazdów i wylegitymowano 205 osób. Nałożono 97 mandaty, w 36  przypadkach zastosowano pouczenia, a wobec 19 kierowców skierowano wnioski o ukaranie do sądu. Mundurowi zatrzymali także 3 prawa jazdy. W ciągu trzech dni odnotowano 9 zdarzeń drogowych, na szczęście nie było żadnego wypadku. 102 kierowców przekroczyło dozwoloną prędkość (w tym 1x50+). Funkcjonariusze z drogówki przebadali 741 kierujących – dwóch z nich prowadziło pojazdy w stanie nietrzeźwości, a niechlubny rekord przypadł kobiecie, która w jednej z miejscowości na terenie gminy Godkowo swoim oplem uderzyła w zaparkowany samochód. Miała ponad 2 promile alkoholu w organizmie. Na szczęście nikomu nic się nie stało.

Z kolei policjanci prewencji interweniowali 152 razy. W trakcie działań wylegitymowali 330 osób, nałożyli 44 mandaty i pouczyli 92 osoby. Zatrzymano 3 osoby poszukiwane Do wytrzeźwienia przewieziono 10 osób Skontrolowano także 69 pojazdów.

Podczas weekendowych imprez sportowo-kulturalnych, w tym Dni Elbląga, policjanci nie odnotowali żadnych poważnych incydentów, które mogłyby zakłócać porządek.

Olsztyn

W miniony weekend na drogach powiatu olsztyńskiego doszło do 4 wypadków komunikacyjnych, w dwóch z nich śmierć na miejscu poniosły dwie osoby. Poza tym do szpitali trafili jeszcze kierująca, która nie ustąpiła pierwszeństwa tramwajowi i mężczyzna, który wywrócił się w czasie jazdy na motocyklu. Policjanci zatrzymali jednego nietrzeźwego kierującego.

Do pierwszego tragicznego zdarzenia doszło w niedzielę (29.06.2025 r.) po godzinie 15:00 na krajowej 16 w gminie Biskupiec. Ze wstępnych ustaleń funkcjonariuszy wynika, że 33-letnia kierująca renault z nieustalonych dotąd przyczyn zjechała na przeciwległy pas ruchu i zderzyła się z dwoma samochodami osobowymi jadącymi z naprzeciwka jeden za drugim. W wyniku zdarzenia śmierć na miejscu poniósł 40-letni pasażer renault. Kierująca została przewieziona do szpitala. Dwoma pozostałymi pojazdami podróżowało łącznie 7 osób. Z informacji uzyskanych od służb medycznych wynika, że żadna z nich poważnie nie ucierpiała.

Kolejny wypadek miał miejsce 2 godziny później również w gminie Biskupiec na drodze wojewódzkiej między Biskupcem a Reszlem. Jak ustalili mundurowi, 29-letni kierujący mercedesem zjechał z jezdni i uderzył w stojące przy drodze drzewo. Mężczyzna zginął na miejscu, podróżował sam. Policjanci pod nadzorem prokuratora wykonali w miejscu zdarzenia czynności procesowe.

Okoliczności i przyczyny obu wypadków będą wyjaśniane w toku śledztw.

Do zdarzenia, w którym ucierpiała 40-letnia kierująca dacią doszło w sobotę (28.06.2025 r.) przed południem na al. Piłsudskiego w Olsztynie. Skierowani na miejsce policjanci ustalili, że kobieta nie ustąpiła pierwszeństwa jadącemu tramwajowi – wynikiem było zderzenie obu pojazdów. Kobieta trafiła do szpitala w stanie, który nie zagrażał bezpośrednio jej życiu. Funkcjonariusze zatrzymali prawo jazdy kierującej, sprawa będzie miała swój finał w sądzie.

W niedzielę po godzinie 20:00 na ul. Sielskiej 50-letni kierujący volkswagenem nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu poruszającemu się prawidłowo motocykliście. 49-letni kierowca jednośladu uniknął zderzenia, ale stracił panowanie nad pojazdem i wywrócił się na jezdnię. Został przetransportowany do szpitala. Obaj uczestnicy zdarzenia byli trzeźwi.

Z trzeźwością za kierownicą miał za to problem 61-letni kierowca renault. Mężczyzna w czasie, kiedy wjeżdżał na parking pod jednym z dobromiejskich sklepów uderzył w ustawiony tam betonowy słup. Świadkowie zdarzenia ruszyli mu na pomoc, jednak poczuli od niego zapach alkoholu. Policyjne badanie trzeźwości zakończyło się wynikiem bliskim 2,5 promila. Mundurowi zatrzymali prawo jazdy kierującego. Za kierowanie pojazdem pod wpływem alkoholu grozi mi kara do 3 lat pozbawienia wolności zakaz prowadzenia pojazdów na co najmniej 3 lata.

Działdowo

W piątek (27.06.2025 r.) na drodze wojewódzkiej 538 w gminie Rybno przed miejscowością Hartowiec kierująca pojazdem osobowym zjechała na pobocze, a pojazd dachował. Według ustaleń policjantów kierująca pojazdem marki Audi podczas wymijania z kierowcą szarego auta typy sedan, który na łuku drogi ściął zakręt wjeżdżając na jej pas jezdni, w celu uniknięcia zderzenia, zjechała na pobocze, straciła panowanie nad pojazdem i dachowała. Sprawca zdarzenia nie zatrzymał się i odjechał.  38-letnia kierująca i jej 14-latnia pasażerka nie doznały poważniejszych obrażeń. Kierująca była trzeźwa. Czynności w tej sprawie prowadzi Posterunek Policji w Rybnie.

W sobotę (28.06.2025 r.) w miejscowości Narzym patrol ruchu drogowego zatrzymał do kontroli drogowej 22-latka, który kierował samochodem osobowym marki VW.  Kierujący znajdował się w stanie nietrzeźwości. Badanie wykazało ponad pół promila alkoholu w jego organizmie. Policjanci przerwali nietrzeźwemu kierowcy dalsza jazdę i zatrzymali mu prawo jazdy. Sprawa znajdzie swój finał w sądzie.  

W tym samym dniu na drodze powiatowej nr 1335N w miejscowości Słup w gminie Lidzbark 37-letni kierujący samochodem osobowym marki Opel podczas wyjazdu z posesji nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu jadącemu drogą powiatową rowerzyście. 45-latek z ogólnymi obrażeniami został przetransportowany do szpitala w Działdowie.  Uczestnicy zdarzenia byli trzeźwi. Dalsze czynności w tej sprawie prowadzi Komisariat Policji w Lidzbarku.

W niedzielę (29.06.2025 r.) po godzinie 3:00 w miejscowości Kiełpiny w gminie Lidzbark kierujący pojazdem marki Opel 78-latek na łuku drogi stracił panowanie nad pojazdem i uderzył w barierki ochronne. Poddany przez policjantów badaniu na zawartość alkoholu był trzeźwy. Wraz z nim podróżował 69-letni pasażer. Obaj mężczyźni nie odnieśli poważniejszych obrażeń. Sprawca zdarzenia został ukarany mandatem w wysokości 1500 złotych. Policjanci zatrzymali dowód rejestracyjny od jego pojazdu z uwagi na uszkodzenia powstałe w zdarzeniu.

W tym samym dniu w miejscowości Gródki patrol działdowskiej drogówki zatrzymał do kontroli drogowej 58-latka, który kierował samochodem osobowym marki Opel. Podczas badania stanu trzeźwości kierowcy okazało się, że ten spożywał wcześniej alkohol, a ponadto przekroczył dozwoloną prędkość. Mieszkańcowi powiatu brodnickiego policjanci zatrzymali elektronicznie prawo jazdy kat. B, B1, A oraz T i przerwali mu dalsza podróż. Mężczyzna ze swojego zachowania wkrótce wytłumaczy się przed sądem.

Iława

Pierwszego z nieodpowiedzialnych kierujących policjanci zatrzymali już w piątek (27.06.2025 r.) kilka minut przed godziną 8:00. Jak ustalili funkcjonariusze, 30-latka kierująca volkswagenem nie dostosowała prędkości, do panujących warunków ruchu w następstwie czego zjechała na prawe pobocze, uderzyła w barierę ochronną, odbiła się, po czym zjechała na przeciwległy pas ruchu i ponownie uderzyła w barierę ochronną, a następnie odjechała z miejsca zdarzenia. Dzięki czujności świadków i obrazowi z kamery samochodowej, jednego z uczestników ruchu, policjanci ustalili kierującą. Na szczęście kobiecie nic poważnego się nie stało. 30-latka za spowodowanie zagrożenia w ruchu drogowym została ukarana mandatem.

Tymczasem po 10:00, 75-latek kierujący nissanem wykonując manewr skrętu w lewo, nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu kierującemu audi i doprowadził do zderzenia między pojazdami. Mężczyzna za popełnione wykroczenie został ukarany mandatem w wysokości 1500 zł i 10 punktami karnymi.

Kolejny nieodpowiedzialny kierujący został zatrzymany w sobotę (28.06.2025 r.) kilka minut po godzinie 9:00 w Rodzonym podczas pomiaru prędkości. Okazało się, że kierujący bmw w terenie zabudowanym jechał z prędkością 101 km/h. 40-latek za rażące przekroczenie dopuszczalnej prędkości został ukarany mandatem w wysokości 1500 zł, a jego konto powiększyło się o 13 punktów karnych. Mieszkaniec Działdowa stracił prawo jazdy na najbliższe 3 miesiące.

Natomiast przed 12:00 oficer dyżurny iławskiej policji został poinformowany o potrąceniu dziecka. Funkcjonariusze natychmiast pojechali na miejsce. Okazało się, że 75-latek kierujący fordem podczas wykonywania manewru skrętu w prawo nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu kierującemu hulajnogą elektryczną i doprowadził do zderzenia między pojazdami. 11-latek z obrażeniami ciała został przetransportowany do szpitala.

Kolejny nieodpowiedzialny kierujący został zatrzymany po godzinie 22:00 w Iławie podczas pomiaru prędkości. Kierujący kią w terenie zabudowanym jechał z prędkością 118 km/h. 20-latek za rażące przekroczenie dopuszczalnej prędkości został ukarany mandatem w wysokości 2500 zł, a jego konto powiększyło się o 15 punktów karnych. Mieszkaniec gminy Iława stracił również prawo jazdy na najbliższe 3 miesiące.

Natomiast w niedzielę (29.06.2025 r.) kilka minut po godzinie 10:00 na jednej z dróg w gminie Iława policjanci zatrzymali do kontroli kierującego rowerem. W trakcie czynności okazało się, że 48-latek kierował jednośladem, mając ponad 3 promile alkoholu w organizmie. Mężczyzna za popełnione wykroczenie został ukarany mandatem w wysokości 2500 zł.
Kolejny nietrzeźwy kierujący został zatrzymany w gminie Susz kilka minut po godzinie 20. Jak ustalili policjanci 62-latek kierował rowerem, mając 2 promile alkoholu w organizmie. Mężczyzna za popełnione wykroczenie został ukarany mandatem w wysokości 2500 zł.

Tymczasem w Iławie doszło do potrącenia pieszego. Policjanci wstępnie ustalili, że 77-latek stał przed przejściem dla pieszych i nagle wtargnął bezpośrednio przed nadjeżdżającą toyotę. Kierowca oświadczył, że nie był w stanie uniknąć zderzenia. Na szczęście pieszemu nic poważnego się nie stało.

Lidzbark Warmiński

W sobotę (28.06.2025 r.) chwilę przed godziną 10:00 policjanci otrzymali zgłoszenie o zdarzeniu drogowym z udziałem motocyklisty, do którego doszło w Wilczkowie. Po przybyciu na miejsce policjanci zastali 48- letniego mieszkańca Warszawy oraz przewrócony motorower marki Tomos. Badanie stanu trzeźwości mężczyzny wykazało 1,5 promila alkoholu w jego organizmie. Kierujący nie odniósł poważnych obrażeń, a obecni na miejscu ratownicy medyczni nie stwierdzili potrzeby dalszej hospitalizacji 48-latka. Policjanci zatrzymali prawo jazdy mężczyzny oraz zabezpieczyli motorower. Prowadzone w tej sprawie postępowanie wyjaśni okoliczności tego zdarzenia.

W niedzielę (29.06.2025 r.) chwilę przed godziną 17:00 na trasie pomiędzy Klutajnami a Żegotami doszło do zdarzenia drogowego, gdzie jak wstępnie ustalono 23-latenia kierująca osobowym citroenem, podczas wyjazdu z drogi podporządkowanej, nie ustąpiła pierwszeństwa przejazdu pojazdowi osobowemu marki Ford, którym podróżował 59-letni kierujący i 16-letnia pasażerka. W wyniku zdarzenia poszkodowane osoby z obu pojazdów trafiły do szpitali. Na miejscu zdarzenia pracowali policjanci grupy dochodzeniowo-śledczej wraz z technikiem kryminalistyki. Pojazdy uczestniczące w zdarzeniu zostały zabezpieczone. Teraz policjanci ustalają szczegółowe okoliczności tego zdarzenia.

Również w niedzielę chwilę po godzinie 17:00 policjanci otrzymali zgłoszenie o zdarzeniu drogowym z udziałem kierującego hulajnogą elektryczną i kierującą pojazdem osobowym. Pracujący na miejscu zdarzenia policjanci ustalili, że 58-letnia kierująca osobowym renault nie ustąpiła pierwszeństwa przejazdu 36-letniemu kierującemu hulajnogą, który jechał po ścieżce rowerowej, doprowadzając do zderzenia się pojazdów. Kierujący hulajnogą z obrażeniami nogi został przetransportowany do szpitala. Badanie stanu trzeźwości wykazało, że mężczyzna miał 0,76 promila alkoholu w organizmie. Kierująca osobówką była trzeźwa.

Mrągowo

W sobotę (28.06.2025) oficer dyżurny Komendy Powiatowej Policji w Mrągowie otrzymał zgłoszenie o zdarzeniu drogowym na drodze krajowej nr 16, przed węzłem Bagienice. Zgłaszający poinformował, że kierujący pojazdem osobowym uderzył w tył przyczepy campingowej, którą prowadził pojazdem renault. Na miejsce natychmiast skierowano patrol Policji. Funkcjonariusze ustalili, że kierujący pojazdem marki Nissan, 19-letni mieszkaniec Olecka, poruszając się w kierunku Mrągowa, nie zachował bezpiecznej odległości od jadącego przed nim samochodu renault wraz z przyczepą campingową – i uderzył w jego tył. W wyniku zdarzenia kierowca Nissana stracił panowanie nad pojazdem i uderzył dodatkowo w bariery energochłonne. Na szczęście żaden z uczestników zdarzenia nie odniósł obrażeń. Policjanci przeprowadzili badanie trzeźwości obu kierujących. Okazało się, że 19-latek kierujący nissanem znajdował się pod działaniem alkoholu – alkomat wykazał 0,38 promila alkoholu w jego organizmie. W związku z powyższym policjanci zatrzymali kierującemu prawo jazdy za pokwitowaniem oraz dowód rejestracyjny pojazdu. Sporządzona dokumentacja zostanie przekazana do Sądu Rejonowego celem dalszego rozpatrzenia sprawy. Apelujemy do kierowców o rozwagę i trzeźwość za kierownicą. Nawet niewielka ilość alkoholu w organizmie może znacząco wpłynąć na refleks i zdolność właściwej oceny sytuacji na drodze.

Nidzica

W sobotę (28.06.2025 r.) około godz. 13:30, oficer dyżurny nidzickiej jednostki Policji otrzymał zgłoszenie o obywatelskim ujęciu nietrzeźwego kierującego w pobliżu miejscowości Rogóż.

Z ustaleń interweniujących policjantów wynikało, że 50-letnia zgłaszająca zobaczyła na przystanku autobusowym znanego mu mężczyznę, który znajdując się pod wyraźnym działaniem alkoholu usiłował odjechać z miejsca motorowerem. Jednak celu nie osiągnął z uwagi na zdecydowaną i szybką reakcję kobiety, która wyjęła kluczyki ze stacyjki pojazdu i wezwała Policję.

36-letni sprawca interwencji przyznał, że spożywał alkohol i kierował jednośladem, a na przystanku zatrzymał się na krótką przerwę w drodze. Funkcjonariusze sprawdzili stan trzeźwości motorowerzysty - badanie wykazało 1,7 promila alkoholu w jego organizmie.  

Niebawem mieszkaniec gminy Kozłowo odpowie przed sądem za popełnione przestępstwo. Za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości kodeks karny przewiduje karę do 3 lat pozbawienia wolności, sądowy zakaz prowadzenia pojazdów od 3 do 15 lat, świadczenie pieniężne w wysokości co najmniej 5 tysięcy złotych.

Dzięki właściwej reakcji, innego uczestnika ruchu drogowego, funkcjonariusze wyeliminowali z ruchu kolejnego nieodpowiedzialnego kierowcę. Właśnie taka postawa i taka współpraca ze służbami daje szansę podjąć natychmiastowe i niezbędne czynności mające na celu ochronę życia i zdrowia obywateli, a także buduje zaufanie, wzajemną odpowiedzialność i poczucie bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania. Kto wie, może szybka reakcja kobiety prawdopodobnie zapobiegła kolejnej tragedii na drodze. Tragedii, która dotyka nie tylko ofiary wypadków, ale również ich rodziny, które przez lata nie mogą pogodzić się ze stratą bliskich.

Ostróda

W piątek (27.06.2025r.) około godziny 16:00 na ul. Grunwaldzkiej w Ostródzie doszło do wypadku drogowego z udziałem rowerzysty. Ze wstępnych ustaleń policjantów będących na miejscu zdarzenia wynika, że 55-letni kierujący rowerem jadąc ul. Grunwaldzką w kierunku miejscowości Górka wykonując manewr skrętu w lewo nie upewnił się co do możliwości wykonania manewru, w wyniku czego wjechał pod wyprzedzający go samochód marki Volkswagen. Cyklista z obrażeniami ciała został przetransportowany do szpitala.

W sobotę (28.06.2025r.) około godziny 14:00 na wysokości miejscowości Czerwona Karczma doszło do kolizji drogowej z udziałem dwóch pojazdów osobowych. Jak ustalili policjanci będący na miejscu zdarzenia, 37-letni kierujący audi podczas wykonywania manewru skrętu w lewo nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu jadącemu z naprzeciwka kierującemu osobową dacią. Uczestnicy w chwili zdarzenia byli trzeźwi. Sprawca został ukarany mandatem karnym.

Tego samego dnia około godziny 14:00 oficer dyżurny morąskiego komisariatu został poinformowany o tym, że na drodze wojewódzkiej nr 527 w miejscowości Bramka doszło do kolizji drogowej z udziałem motocykla i pojazdu osobowego. Jak się okazało, 46-letni motocyklista nie zachował należytej odległości od poprzedzającego go pojazdu, w wyniku czego uderzył w tył pojazdu marki Renault. Jak się okazało, motocyklista znajdował się w stanie nietrzeźwości. Przeprowadzone przez policjantów badanie stanu trzeźwości wykazało, że miał on w swoim organizmie 2 promile alkoholu. Jakby tego było mało, 46-latek posiadał aktywny zakaz prowadzenia wszelkimi pojazdami mechanicznymi. Mężczyzna został zatrzymany. Teraz ze swojego skrajnie nieodpowiedzialnego zachowania odpowie przed sądem.

Również w sobotę po godzinie 14:00 oficer dyżurny ostródzkiej jednostki policji otrzymał zgłoszenie o zdarzeniu drogowym, do którego doszło na odcinku drogi Wirwajdy-Samborowo w gminie Ostróda. Jak ustalili policjanci będący na miejscu zdarzenia, 78-letni kierujący toyotą z uwagi na złe samopoczucie, zjechał na przeciwległy pas ruchu, gdzie uderzył w jadący z naprzeciwka pojazd marki Renault, który po zderzeniu wywrócił się. W wyniku zdarzenia pasażerowie pojazdu marki Renault, 38-letnia kobieta oraz dwoje dzieci w wieku 6 i 8 lat zostali przetransportowani do szpitala celem diagnostyki. Droga na czas wykonywanych czynności przez służby była zablokowana w obu kierunkach, a policjanci kierowali na objazdy.

W niedzielę (29.06.2025r.) około godziny 8:00 na ul. 11-go listopada w Ostródzie policjanci ostródzkiej drogówki zatrzymali do kontroli kierującego osobową mazdą. Badanie stanu trzeźwości 25-letniego kierowcy wykazało obecność prawie jednego promila alkoholu w jego organizmie. Jak się okazało mężczyzna nie posiadał uprawnień do kierowania pojazdami. Funkcjonariusze sporządzili wszelką dokumentację procesową. Teraz mężczyzna odpowie przed sądem.

Pisz

W trakcie pierwszego wakacyjnego weekendu na piskich drogach było bezpiecznie. Policjanci nie odnotowali żadnego wypadku drogowego, a jedynie 5 kolizji. Zatrzymali aż 4 kierujących pod działaniem alkoholu. Trzech z nich popełniło przestępstwo, a jeden kierujący wykroczenie.

Do poważnie wyglądającego zdarzenia drogowego doszło w piątek (27.06.2025 r.) przed godz. 20.00 na trasie Biała Piska- Świdry. Na łuku drogi kierujący pojazdem marki BMW stracił panowanie nad autem i zjechał do przydrożnego rowu. 27-letni kierowca jechał sam. Nic mu się nie stało. Za popełnione wykroczenie ukarany został przez policjantów mandatem.

W weekend nie brakowało niestety nieodpowiedzianych kierujących, którzy wsiedli za kierownicę będąc pod działaniem alkoholu. Pierwszego z nich policjanci zatrzymali do kontroli drogowej w sobotę (28.06.2025 r.) po godz. 10.00 w Piszu. Był to pojazd marki Hyundai, którym kierował 65-letni mieszkaniec Pisza. Badanie jego stanu trzeźwości wykazało ponad 0,5 promila alkoholu organizmie.

Tego samego dnia przed godz. 15.00 w Piszu patrol zatrzymał do kontroli samochód marki Volkswagen. Kierowała nim 45-letnia mieszkanka Białej Piskiej. Kobieta miała ponad 0,2 promila alkoholu w organizmie, co jest wykroczeniem.

Kolejnego kierowcę pod działaniem alkoholu policjanci zatrzymali w niedzielę (29.06.2025 r.) po godz. 23.00 na ulicach Pisza. Samochodem marki Seat kierował 53-letni mieszkaniec piskiej gminy. Mężczyzna ten miał prawie 2 promile alkoholu w organizmie.

Niechlubną rekordzistką weekendu była 37-letnia kobieta kierująca nissanem. Zatrzymana została w niedzielę po godz. 21.00 Białej Piskiej dzięki obywatelskiemu zgłoszeniu. Z relacji świadka wynikało, że samochód ten jechał od miejscowości Sulimy do Białej Piskiej całą szerokością drogi, a w mieście odbijał się od krawężników. W pewnym momencie zatrzymał się. Z auta wybiegła kobieta i mężczyzna. Schowali się w pobliskich zaroślach, ale szybko zostali znalezieni przez funkcjonariuszy. Policjanci ustalili, że nissanem kierowała kobieta. Badanie jej stanu trzeźwości wykazało ponad 2 promile alkoholu w organizmie. Do tego nie posiadała uprawnień do kierowania. Została zatrzymana w policyjnym areszcie. Po wytrzeźwieniu usłyszy zarzut kierowania samochodem w stanie nietrzeźwości oraz bez uprawnień. Grozi jej za to kara nawet 3 lat pozbawienia wolności.

Węgorzewo

W piątek (27.06.2025 r.) o godzinie 15:00 ma jednej z ulic w Węgorzewie, policjanci Wydziału Ruchu Drogowego węgorzewskiej komendy zatrzymali do kontroli drogowej kierującego pojazdem marki Skoda. Mężczyzna był już znany policjantom za wcześniejsze przewinienia. W trakcie sprawdzenia w policyjnych systemach okazało się, że 46-latek ma orzeczony sądowy zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych, który miał obowiązywać do marca przyszłego roku. W dodatku mężczyzna posiadał również cofnięte uprawnienia do kierowania pojazdami. W związku z tym mieszkaniec Węgorzewa w dalszą drogę samochodem za kierownicą już nie pojechał. Za popełnione przestępstwa odpowie przed sądem. Grozi mu kara do 5 lat pozbawienia wolności.

(js/jw/jn/bsz/pk/ap/pś/asz/mh/kh)